طبق گزارش کلام قلم، یکی از چالش‌های سلامتی انسان، بیماری سرماخوردگی است که در طول عمر هر فرد، عملا اکثر افراد جهان را درگیر خود می‌کند؛ سرماخوردگی، قابل پیشگیری است و به‌سادگی هم درمان‌پذیر است.
مقدمه
سرماخوردگی یک عفونت تنفسی شایع است که معمولاً خفیف بوده و بیمار خودبه‌خود (توسط سیستم ایمنی بدن) علاج می‌شود؛ عواملی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، عمدتاً ویروس‌ها هستند، باکتری‌های مختلف و انواع متنوعی از ویروس‌ها در گسترش این بیماری دخالت دارند. بدن انسان، هوشمندی بالایی دارد و این بیماری‌ها را می‌تواند درمان کند، منتها به زمان و حمایت نیاز دارد؛ گلبول‌های سفید خون بدن انسان، با عوامل بیماری درگیر شده و پس از مدتی، آن‌ها را از پای درمی‌آورند. در این یادداشت به بررسی انواع ویروس‌های سرماخوردگی، نشانه‌ها، عوارض و درمان‌های موجود خواهیم پرداخت.
ویروس‌های عامل سرماخوردگی
حداقل ۲۰۰ نوع ویروس مختلف می‌توانند عامل بروز سرماخوردگی شوند؛ از مهم‌ترین این ویروس‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
رینوویروس‌ها: شایع‌ترین عامل ایجاد سرماخوردگی، مسئول حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از موارد شایع.
کورواویروس‌ها: عامل حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از عفونت‌ها؛ شامل چند زیرگونه است که می‌تواند سرماخوردگی را ایجاد کند.
ویروس آنفلوآنزا: هرچند معمولاً به‌عنوان یک عامل جداگانه شناخته می‌شود، اما می‌تواند باعث علائم مشابه شود.
ویروس پاراآنفلوآنزا: هم به علل سرماخوردگی و هم به عفونت‌های تنفسی دیگر مرتبط است.
آدنوویروس‌ها (RSV) و ویروس تنفسی سنسیشیال: این ویروس‌ها نیز می‌توانند در موارد خاصی موجب بروز علائم سرماخوردگی شوند.
نشانه‌ها و علائم
علائم سرماخوردگی معمولاً به‌تدریج ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- عطسه
- سرفه
- گلودرد
- تب خفیف
- سردرد
- خستگی
این علائم معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشند، اما ممکن است در برخی افراد از جمله کودکان و افراد مسن، طولانی‌تر به طول انجامند.
تشخیص و درمان
سرماخوردگی معمولاً بدون نیاز به آزمایش‌های بالینی تشخیص داده می‌شود و درمان آن عمدتاً حمایتی است. برخی از راه‌های درمان و مدیریت علائم شامل موارد زیر است:
استراحت: نیاز به استراحت و خواب کافی برای بهتر شدن و بهبودی کامل.
مصرف مایعات: هیدراته نگه‌داشتن بدن با آب، مایعات مختلف، چای و سوپ.
داروهای مسکن: داروهایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن برای کاهش تب و درد.
دستگاه بخور یا اسپری‌های بینی: برای کاهش احتقان بینی.
محققان معتقدند بهترین راه درمان سرماخوردگی استراحت کافی و مناسب است؛ بدن انسان خودش می‌تواند عوامل بیماری‌زا را از بین برده و بهبودی کامل حاصل شود، فقط کافی است به بدن زمان داده، علائم را تحمل کرده و صرفا نقش حمایتی را ایفا کرد.
پیشگیری
راه‌های موثر برای کاهش خطر ابتلا به سرماخوردگی شامل موارد زیر است:
شستن مرتب دست‌ها با صابون و آب.
استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست.
پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا.
تقویت سیستم ایمنی با رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و خواب مناسب و کافی.
تحقیقات جاری
تحقیقات زیادی در زمینه ویروس‌های سرماخوردگی انجام شده است که در حال ادامه هم است. موضوعات کلیدی شامل موارد زیر است:
شناسایی و مطالعه ویروس‌هایی که می‌توانند سرماخوردگی را ایجاد کنند.
بررسی اثرات متغیرهای جدید بر شدت بیماری.
توسعه واکسن‌ها و درمان‌های جدید برای جلوگیری و درمان سرماخوردگی.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
سرماخوردگی یک بیماری شایع، ولی عموماً خفیف است، که سلامت عمومی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ شناخت و آگاهی از ویروس‌های عامل و راه‌های پیشگیری می‌تواند به کاهش شیوع آن کمک کند. با وجود پیشرفت‌هایی در زمینه درمان و مدیریت سرماخوردگی، هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر برای درک بهتر این ویروس‌ها وجود دارد.
علیرضا محمودی فرد – محقق زمینه‌های طب مدرن و مشاور ارشد مدیر در امور توسعه و مدیریت منابع در کانون تحقیق و توسعه واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی
- نویسنده : علیرضا محمودی فرد
