به گزارش پایگاه خبری کلام قلم، با گسترش رشته‌های علوم انسانی، بیکاری فارغ‌التحصیلان در این حوزه‌ها به یکی از چالش‌های جدی و حیاتی در جامعه ما تبدیل شده است. این مشکل، نه تنها بر زندگی افراد بلکه بر توسعه و پیشرفت کشور نیز تأثیر مهمی دارد. در این نوشتار، به بررسی و تحلیل چالش بیکاری […]
به گزارش پایگاه خبری کلام قلم، با گسترش رشته‌های علوم انسانی، بیکاری فارغ‌التحصیلان در این حوزه‌ها به یکی از چالش‌های جدی و حیاتی در جامعه ما تبدیل شده است. این مشکل، نه تنها بر زندگی افراد بلکه بر توسعه و پیشرفت کشور نیز تأثیر مهمی دارد. در این نوشتار، به بررسی و تحلیل چالش بیکاری فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم انسانی و اهمیت این موضوع برای جامعه می‌پردازیم. سپس با بررسی چالش‌ها و فرصت‌های موجود، سعی خواهیم کرد تا راهکارهای مناسب برای حل این مسئله را ارائه و نقش اساسی رشته‌های علوم انسانی در بهبود جامعه و زندگی افراد را تبیین کنیم.
همانطور که ذکر شد، مسئله بیکاری در بین دانش آموختگان رشته‌های علوم انسانی، یک مسئله جدی و پیچیده در جامعه ما محسوب می‌شود. این افراد، پس از سال‌ها تحصیل و انباشت دانش در زمینه‌های مختلف، پس از اتمام دوران دانشجویی، با معضل بیکاری روبه‌رو شده و مجبور به پیوستن به مشاغلی که ارتباطی با رشته تحصیلی خود ندارند، می‌شوند. آن چه مورد توجه ما در نگارش این یادداشت است، این حقیقت است که علیرغم اهمیت تمامی رشته های علوم انسانی تنها حقوق و روانشناسی به‌عنوان دو رشته اصلی در علوم انسانی، شناخته می شوند. اهمیت ویژه این دو رشته در میان دیگر رشته‌های علوم انسانی، به دلیل فرصت‌های شغلی بسیاری است که برای فارغ التحصیلان ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، دانش آموختگان حقوق می‌توانند در زمینه‌هایی مانند مشاور حقوقی، وکالت، داوری، قضاوت و فارغ التحصیلان روانشناسی می‌توانند به عنوان مشاور و روان‌شناس در حوزه‌های گوناگون مشغول به کار شوند اما متأسفانه، رشته‌های دیگر علوم انسانی مانند اقتصاد، مدیریت، تاریخ، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی که همچنان ارزش و اهمیت بالایی دارند، به دلیل ماهیت تحقیقی و مطالعاتی‌شان، با کم‌توجهی مواجه می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود که فارغ التحصیلان این رشته‌ها، در پایان دوره تحصیلی، دربهترین حالت، به آزمون‌هایی مانند آموزگاری و دبیری روی آورند. در نهایت، نادیده گرفتن اهمیت کاربردی و پژوهشی این رشته‌ها، ممکن است آسیب‌های جدی برای توسعه اجتماعی به وجود آورد. برای مثال رشته مدیریت، با آموزش مهارت‌ها و تکنیک‌های مدیریتی، به جامعه کمک می‌کند تا عملکرد اقتصادی، سازمانی و اجتماعی خود را بهبود بخشد. این رشته می‌تواند به فرد توانایی مدیریتی لازم برای اداره بهتر سازمان‌ها و ایجاد بهبود در عملکرد آنها را بیاموزد. رشته علوم سیاسی و جامعه‌شناسی نیز، نقش اساسی در تعیین مسیر و سیاست‌های جوامع دارند و امکان بهبود روابط اجتماعی و توسعه اجتماعی را فراهم می‌کنند. از طرف دیگر، رشته اقتصاد با تحلیل عوامل اقتصادی موثر، به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها و بهبود شرایط اقتصادی جوامع کمک می‌کند. در مقابل، رشته تاریخ با ارائه یک دیدگاه از گذشته، به ما این امکان را می‌دهد تا به تجربیات دیروز پرداخته و برای فردای خود تصمیم بگیریم، به بیان دیگر این رشته به بهبود برنامه‌ریزی جهت آینده کمک می‌کند. به طور کلی، رشته‌های علوم انسانی نقش حیاتی در بهبود و توسعه جامعه و ملت‌ها دارند.
مشاهدات نشان می‌دهند که فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم انسانی، زمانی که به مشاغل غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود می‌پردازند، به تدریج احساس ناخوشی و عدم اطمینان نسبت به آینده خود می‌کنند. این موضوع ممکن است باعث ایجاد مشکلات روانی، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود. برای رفع این مشکلات، باید ارزش و اهمیت واقعی رشته‌های علوم انسانی، به ویژه جامعه‌شناسی، به خوبی درک شود و فرصت‌های شغلی مناسب و شرایط لازم برای تحقیق و مطالعه برای این فارغ‌التحصیلان به ارمغان آید.
جامعه‌شناسان با تحلیل ژرف و روشنی از جوانب مختلف زندگی اجتماعی توانایی بهبود درک جوامع و روابط بین افراد را دارند. متأسفانه، بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته جامعه‌شناسی، به دلیل بیکاری یا اشتغال در مشاغل غیرمرتبط، از توانایی‌های خود استفاده نمی‌کنند که می‌تواند منجر به اتلاف بزرگی از دانش شود. برای رسیدن به تعالی و پیشرفت جامعه، لازم است که نقش مثبت این افراد در توسعه جامعه به خوبی درک شود و از دانش آنها بهره‌مند شویم.
برای این امر، لازم است مطالعات و تحقیقات علوم انسانی به نحو احسن در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کشور مورد استفاده قرار گیرد و برنامه‌های آموزشی و فرصت‌های شغلی در این زمینه‌ها بهبود یابد. همچنین، ترویج و تشویق به انجام تحقیقات و پژوهش‌های علمی در حوزه جامعه‌شناسی و سایر علوم انسانی ضروری است تا توانایی‌ها و دانش افراد به خدمت جامعه قرار گیرد و از آنها برای حل مسائل اجتماعی استفاده گردد.
از طرفی، انگیزه برای پیگیری مسیر حرفه‌ای در علوم انسانی و ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها بسیار مهم است تا افراد بیشتری به آن علاقه مند شوند. در نهایت، ارتقای فرصت‌های شغلی و آموزشی و توجه به ارزش و اهمیت علوم انسانی، به ویژه جامعه‌شناسی، برای توسعه و پیشرفت جامعه و بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی آن، ضروری است.
باید به این نکته اشاره کرد که در آینده، رشته‌های علوم انسانی، به ویژه جامعه‌شناسی، اهمیت و ارزش بیشتری خواهند داشت. این رشته‌ها به افراد و جوامع کمک می‌کنند تا بهتر از گذشته، خود را درک و مدیریت کنند. با داشتن یک درک عمیق از مسائل اجتماعی و فرهنگی، این رشته‌ها می‌توانند نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی به آینده جوامع و کشورها ایفا کنند. بنابراین، بیکاری فارغ‌التحصیلان این حوزه، به ویژه جامعه‌شناسی، یک چالش جدی برای جوامع ما است که با تمرکز بر راه‌حل‌های مناسب، می‌توانیم وضعیت این افراد را بهبود بخشیم.
برای حل این چالش، باید به ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان علوم انسانی توجه بیشتری شود. افراد این حوزه با بهبود دانش و مهارت‌های خود می‌توانند در توسعه و بهبود جامعه نقش اساسی داشته باشند. بنابراین، ارتقاء برنامه‌های آموزشی و افزایش فرصت‌های شغلی در علوم انسانی، اهمیت زیادی دارد. همچنین، توسعه کارآفرینی و ایجاد کسب و کارهای کوچک توسط فارغ‌التحصیلان این حوزه می‌تواند به کاهش بیکاری ایشان منجر شده و به افزایش اشتغال و رشد در اقتصاد کلان کمک نماید.
همچنین، برای رفع بیکاری فارغ‌التحصیلان علوم انسانی، باید همکاری بیشتری بین دانشگاه‌ها، صنعت و بازار کار انجام شود. این همکاری‌ها می‌توانند به فارغ‌التحصیلان کمک کرده و مهارت‌ها و توانایی‌هایشان را برای ورود به بازار کار تقویت کنند. همچنین، فراهم کردن امکانات آموزشی و برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارتی عملی و کاربردی، می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها کمک نماید.
با توجه به تحلیل انجام شده، می‌توان نتیجه گرفت که بیکاری فارغ‌التحصیلان در رشته‌های علوم انسانی به یک چالش جدی در جامعه تبدیل شده است. این مشکل، علاوه بر تأثیر منفی بر زندگی افراد، تأثیری مهم بر توسعه و پیشرفت کشور نیز دارد. برای حل این مشکل، لازم است فرصت‌های شغلی مناسبی برای این افراد فراهم شود، برنامه‌های آموزشی و مهارتی بهبود یابد، همکاری بین دانشگاه‌ها، صنعت و بازار کار تقویت شود و ارتقاء برنامه‌های آموزشی و تحقیقات در حوزه علوم انسانی انجام گردد. این اقدامات می‌توانند به بهبود وضعیت بیکاری فارغ‌التحصیلان حوزه علوم انسانی و توسعه جامعه کمک کنند.
به قلم: شکوفه عصاره – کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی
- نویسنده : شکوفه عصاره
