به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم، به‌جهت اهمیت آموزش‌های مهارتی در کنار آموزش‌های تئوری و لزوم داشتن افرادی توانمند و کارا در بازار، صنعت و جامعه و همچنین مقبولیت بالا و گرایش زیاد به این حوزه در بین ایرانیان، اینجانب علیرضا محمودی فرد، سردبیر رسانه کلام قلم، در خدمت یکی از اساتید این حوزه […]
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کلام قلم، به‌جهت اهمیت آموزش‌های مهارتی در کنار آموزش‌های تئوری و لزوم داشتن افرادی توانمند و کارا در بازار، صنعت و جامعه و همچنین مقبولیت بالا و گرایش زیاد به این حوزه در بین ایرانیان، اینجانب علیرضا محمودی فرد، سردبیر رسانه کلام قلم، در خدمت یکی از اساتید این حوزه بوده و برآن شدیم تا گفتگویی اختصاصی با جناب آقای دکتر سید اسماعیل سید اشرفی با محوریتِ لزوم توجه به آموزش اصولی مهارت‌های مختلف در شرایط فعلی ایران و نکات پیرامون آن، داشته باشیم؛ ایشان ریاست کارفرمایی انجمن فنی و حرفه‌ای کشوری هستند؛ شما را به مطالعه‌ی متن این مصاحبه، دعوت می‌کنیم.
محمودی فرد: جناب دکتر، لطفا خودتان را معرفی فرموده و برای مخاطبان ما از سوابق و تجارب خویش بفرمایید.
سید اشرفی: سیداسماعیل سیداشرفی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن های صنفی آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد کشور.
از سال ۷۲ تاکنون در حوزه های مختلفی از جمله صنعت، کشاورزی، امور اجتماعی و آموزشی فعالیت کرده ام و از سال ۸۳ تاکنون علاوه بر فعالیت به عنوان مدیر یک آموزشگاه مهارتی و فنی و حرفه ای، در مسئولیت های مختلفی در سطوح شهرستانی، استانی و ملی در حوزه تشکلات صنفی حضور داشته ام.
محمودی فرد: بسیار عالی؛ امیدواریم همواره تندرست و موفق باشید؛ آقای دکتر، از سازمان فنی و حرفه‌ای کشور، ماموریت، چشم‌انداز، ارزش‌های کلیدی، عوامل موفقیت و دستاوردهای آن، برایمان توضیح می‌دهید؟
سید اشرفی: ماموریت اصلی سازمان آموزش فنی و حرفه ای بر اساس قانون تربیت نیروی کار مطابق با نیاز بازار کار و توان افزائی نیروهای شاغل در حوزه های مختلف شغلی با بهره گیری از ظرفیت بیش از ۶۵۰ مرکز دولتی و ۲۴ هزار آموزشگاه آزاد و مراکز جوار کارگاهی ایجاد شده است و شاید ارزشمندترین خدمت این سازمان، توانمندسازی جوانان جویای کار است. متاسفانه تاکنون سازمان آموزش فنی و حرفه ای چه در بخش دولتی و چه در بخش غیردولتی در تصمیم گیری های حاکمیتی جایگاهی در شان خود و رسالت خود نداشته، به طوری که این سازمان پس از قریب به ۵ دهه فعالیت، تازه دارای اساسنامه شده است و یک نگاه اجمالی به سهم آن از بودجه آموزشی کشور، مبیین عرض بنده است. اما با تمام این تفاسیر ارائه قریب یک میلیون و دویست هزار نفر دوره آموزشی مهارتی در سال می تواند ارزشمند باشد و شاید مهم ترین نقطه قوت سازمان چه در بخش دولتی و چه در آموزشگاه های آزاد تخصص گرائی و تمرکز بر آموزش های تخصصی و بهره گیری از دو عامل تجربه فنی و دانش مهارتی مربیان است.
محمودی فرد: جایگاه مهارت‌های شغلی و ضرورت آموزش مهارت در شرایط فعلی ایران چگونه است؟
سید اشرفی: متاسفانه جایگاه مهارت آموزی و کلا آموزش در سبد خانوار، مطلوب نیست و این بیشتر به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و وضعیت نامطلوب معیشتی آنان در وهله اول و بعد عدم فرهنگ سازی مناسب در خصوص کار و کارآفرینی و عدم توجه نهاد خانواده به مشاغل و علاقمندی بیشتر به مشاغل فاخر است؛ البته باید اضافه کنم عملکرد مدیران و مسئولان تصمیم گیر در سطوح مختلف خود مزیدی بر علت شده تا در کشور، آموزش برای آموزش و خلق مدرک گرایی شود؛ زیرا در تصمیم گیری های مرتبط، هیچ توجهی به سمت دهی نوجوانان و جوانان به کسب آموزش ها بر اساس نیاز بازار کار نمی شود و اصولا ارائه آموزش در ایران نه بر اساس نیاز جامعه و عمر مشاغل که بر اساس نوعی رفع تکلیف دولتی است.
محمودی فرد: از نظر شما، علت گرایش ایرانیان به مدرک چیست؟ چرا این‌قدر مدرک‌گراییِ صرف در کشور ما، بر خلاف آنچه در کشورهای توسعه‌یافته شاهد هستید، وجود دارد؟
سید اشرفی: همان گونه که در پاسخ به پرسش قبلی شما عرض کردم، متاسفانه دولت در ایران خود دارای یک دیتای کامل و درست از وضعیت مشاغل مورد نیاز جامعه، عمر مشاغل موجود، مشاغل آینده، موالید نیست؛ در حالی که اینها از عوامل مهم موثر بر هدفمندسازی آموزش در کشور و ایجاد حلقه اتصال آموزش و اشتغال هستند و دیگر آنکه دانشگاه های ما بر خلاف دانشگاه های کشورهای توسعه یافته، پایه مهارتی نیستند و به نوعی جذابیت تحصیل در کشور ما در کاربردی بودن آموزش نیست، بلکه در اسمی و فانتزی بودن آن است و تاکید می کنم فرهنگ سازی در این حوزه و دادن الگوهای صحیح به جوانان و شروع به ترویج فرهنگ مهارت آموزی از دو نهاد خانواده و مدرسه تنها راه برون رفت از این چالش است.
محمودی فرد: در حال حاضر، ایران را در چه جایگاهی بین تمامی کشورها، از نظر مهارت‌محوری، توانمندی‌های مهارتی، طراحی، تعمیراتی، تولیدی و صنعتی می‌بینید؟
سید اشرفی: واقعیت این است که جایگاه ایران همواره از نظر داشتن استعدادهای بالقوه در منابع انسانی چشم نواز بوده، اما از نظر توسعه زیرساختی هیچ گاه درخور استعدادهایمان کار نشده است و در مقابل ظهور تکنولوژی های نو، یا تسلیم محض بوده ایم، یا سال ها وقت جامعه را با مقاومت های بیخودی گرفته اند. به نظر من ایران هیچ چیزی و در هیچ حوزه ای برای حضور در جمع اولین های دنیا کم ندارد جز حذف تنگ نظری ها، شهامت برای تغییر و تمرکز بر فرهنگ سازی اجتماعی.
محمودی فرد: آقای دکتر، مکرر شنیده می‌شود که در کشورهای اروپاییِ توسعه‌یافته، درصد کمی از فارغ‌التحصیلان مقطع متوسطه دوم (دارای مدرک دیپلم)، به دانشگاه می‌روند (حدود %۲۰ و یا حتی کمتر) و سایرین، بر اساس مهارت‌هایی که آموزش دیده‌اند، به کار در بازار و صنعت مشغول می‌شوند؛ صرفا افرادی که به‌دنبال تولید علم و کار در سطوح بالا و ابداع تکنولوژی‌های جدید هستند، به دانشگاه می‌روند؛ چرا در کشور ما چنین چیزی صادق نیست و اکثر قریب به اتفاق دانش‌آموختگان متوسطه دوم که در واقع مدرک دیپلم را گرفته‌اند، فکر می‌کنند باید حتما ادامه تحصیل دهند و مدارک تحصیلی بعدی را هم کسب کنند؟
سید اشرفی: قبلا هم عرض کردم متاسفانه چون در کشور ما آموزش هدفمند نیست، جوان چاره ای جز ادامه دادن به فراگیری ندارد و البته باید اضافه کنم محتوای آموزشی هم در سطح متوسطه نگاه تخصصی و مهارتی ندارد؛ به عنوان مثال سال هاست ما رشته های آموزشی در سطح متوسطه داریم به اسم کاردانش، اما بنده به عنوان یک فرد مهارتی که با این بچه مستقیم در ارتباط هستم عرض می کنم کار و دانش در آموزش و پرورش نه تنها نتوانسته نگاه بچه ها را به سمت مهارت ببرد، بلکه متاسفانه نگاه مراکز مهارتی را هم به جنبه دانشی سوق داده و این موجب شده کاردانش به جای فراگیری جهت ورود به بازار کار که راه برای ورود به دانشگاه شود، از طرفی بنده باز هم بر مقوله فرهنگ تاکید می کنم؛ زیرا ارزش گذاری های اجتماعی غلط هم خود مزید بر علت شده که جوانان را با تحصیلات دانشگاهی ارزیابی می کنند، چه برای استخدام و حتی برای ازدواج.
محمودی فرد: جناب دکتر سید اشرفی گرامی، برای بالا بردن سطح آموزش تئوری در دوره‌های سازمان فنی و حرفه‌ای در کنار آموزش مطالب عملی و کاربردی، چه مواردی باید مدنظر قرار گیرد؟
سید اشرفی: بنده قائل به این هستم که آموزش، زمانی کاربردی است که هم دانش باشد هم مهارت؛ چون هیچ کدام از اینها بدون دیگری نتیجه بخش نیست. اینکه در آموزش های مهارتی کمتر توفیق داشته ایم، یک علت آن عدم توجه به آموزش های نرم و دانشی در کنار آموزش های سخت و فنی است. بنده معتقدم نگاه ما در ارائه آموزش های مهارتی، تربیت کارآفرین باشد نه کارگر. وقتی در ارائه خدمت آموزشی به یک فرد، صرفا تمرکز خود را بر ارائه آموزش های فنی متمرکز کنیم، از آنچه در حوزه ارتباطات و مقررات مترتب بر کار باید یاد بگیرد، محروم می شود و عملا محتاج جذب می شود، در حالی که اگر آموزش تلفیقی از این دو باشد، خود مهارت آموخته توان راه اندازی کسب و کار خواهد داشت.
محمودی فرد: آقای دکتر، به نظر شما مهم‌ترین چالش‌های سازمان فنی و حرفه‌ای کشور چیست؟ و چه راهکارهایی برای برون‌رفت از چالش‌ها پیش رو می‌باشد؟
سید اشرفی: چالش های مهم سازمان فارغ از مباحث بودجه ای و عدم تمرکز دستگاهی در حوزه مهارت آموزی و موازی کاری های متداول و مخرب به نظر دیده نشدن خانواده مهارت آموزی در جامعه است. از طرفی نگاه مدیریت کلان دولت به سازمان باید تغییر کند و عمر مدیریت در این سازمان که روی دو سال بسته شده، اصلاح شود. از طرف دیگر در درون خود سازمان هم باید رویکردها و نگاه با رسالت اصلی سازمان تغییر کند. در بخش غیر دولتی سازمان که بالای %۶۵ آموزش ها را به عهده دارد هم باید تغییرات اساسی ایجاد شود و توزیع مراکز آموزشی در کشور بر اساس یک آمایش سرزمینی مبتنی بر اقلیم ها باشد و ظرفیت های انسانی، فرهنگ مشاغل بومی، منابع طبیعی باید لحاظ گردد، نه اینکه بیش از %۴۰ آموزشگاه های فنی و حرف های آزاد کشور در یک رشته مثل مراقبت و زیبائی متمرکز شود، در حالی که بدون توجه به ظرفیت های دریا در شما و جنوب کشور کمتر از بیست آموزشگاه در کل کشور باشد. در یک جمله باید بدون تعارف و به دور از سیاست زدگی نگاه جامعه و حاکمیت به مقوله مهارت در کشور تغییر و اصلاح اساسی گردد.
محمودی فرد: ریشه‌ی اصلی اینکه شاهد دانش‌آموختگان بدون مهارت‌های شغلی و تخصصی هستیم، چیست؟
سید اشرفی: ببینید در یک تعریف ساده مهارت یعنی ارتباط صحیح بین مغز و پنجه؛ وقتی در آموزش ها نگاه پر کردن اوقات و ساعت آموزشی باشد، قطعا محتوای آموزشی درست طراحی نمی شود. وقتی نقش مربی به نیروی متخصص داده نشود، آموزش کیفی نخواهد بود. هرگاه آموزش برای رسیدن به یک شغل با نگاه کارآفرینانه نباشد، باز هم به مشکل برخواهیم خورد.
محمودی فرد: با تشکر از اینکه فرصت گرانقدر خود را در اختیار رسانه کلام قلم قرار دادید تا مخاطبین محترم ما از تجارب شما استفاده کنند؛ در پایان اگر فرمایش یا نکته‌ای با مخاطبین دارید، شنونده خواهیم بود.
سید اشرفی: بنده هم از اینکه این فرصت را در اختیار خانواده مهارت آموزی گذاشتید، سپاسگزارم و امیدوارم که روزی شاهد توسعه فراگیر و البته کیفی فرهنگ مهارت آموزی به پهنای کل ایران با عظمت و در نتیجه آن شاهد جامعه ای پویا، با نشاط و عاری از هرگونه ناهنجاری باشیم و در آخر این جمله را به یادگار تقدیم می کنم که “تا مهارت نباشد، نه کار خواهد بود و نه کارآفرینی”
- نویسنده : علیرضا محمودی فرد
