به گزارش کلام قلم، اهمیت نقش «انسان» بعنوان مولفه‌ای اثرگذار در رشد و توسعه اقتصادی کشورها به حدی عیان است که بر خلاف مولفه‌های انقلاب صنعتی چهارم (مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، نانو، بایو، پرینترهای سه‌بعدی، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و…) که تماماً بر محور تکنولوژی استوار بودند، مولفه‌ای در انقلاب صنعتی پنجم به عنوان […]
به گزارش کلام قلم، اهمیت نقش «انسان» بعنوان مولفه‌ای اثرگذار در رشد و توسعه اقتصادی کشورها به حدی عیان است که بر خلاف مولفه‌های انقلاب صنعتی چهارم (مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، نانو، بایو، پرینترهای سه‌بعدی، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و…) که تماماً بر محور تکنولوژی استوار بودند، مولفه‌ای در انقلاب صنعتی پنجم به عنوان «انسان» در کنار «پایداری، تاب‌آوری» در نظر گرفته شده که حاکی از آن است که پیشرفت تکنولوژی نباید نقش انسان در جوامع را کمرنگ نماید و همچنان موضوعات حوزه منابع انسانی از جمله آموزش، HSE منابع انسانی، پرورش کارآفرینی و… مورد توجه است.
امروزه موضوعاتی مانند جهانی‌‌شدن، مهاجرت‌های شغلی بین‌المللی، توسعه شهرها و… شاخص‌های اقتصادی را دستخوش تغییر می‌کنند و در این بین، همواره ایجاد زیرساخت‌ها و ساز و کارهایی برای آموزش و پرورش نیروی انسانی کارآمد و با مهارت از اولویت‌های اصلی دولت‌ها و سازمان‌هایی نظیر یونسکو است که در سطح بین‌المللی اقدام به مبارزه با بی‌سوادی و همچنین آموزش پایه برای تمام اقشار جامعه با تاکید بر سوادآموزی، آموزش معلمان، آموزش متوسطه، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش علم و فناوری، آموزش صلح و حقوق بشر، آموزش مداوم و آموزش با تاکید بر میراث فرهنگی و معنوی و مادی، سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و درک و گفتگوی بین مذهبی و بین فرهنگی، صنایع فرهنگی، خلاقیت‌ها و… دارد؛ همچنین این موضوع یکی از اولویت‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز می‌باشد که به منظور ایجاد هماهنگی و همکاری بین صاحبان کسب و کارها با نهادهای دولتی فعالیت می‌کند و البته اینکه کانون‌های کارآفرینی استان‌ها نیز با وظایفی از جمله بسترسازی جمع‌آوری ایده‌ها و طرح‌های جدید، حمایت برای راه‌اندازی کسب و کارهای جدید از طریق معرفی کارآفرینان به مراکز تخصصی ذیربط و… در زیرمجموعه اتاق بازرگانی قرار دارد.
اقتصادهای امروز، بنگاه‌های اقتصادی چابک را می‌طلبد تا بتوانند خود را با تغییرات همسو نمایند و در همین راستا نقش آموزش، در پرورش افراد جامعه خصوصاً پرورش کارآفرینان یکی از ارکان اصلی بهبود چرخه اقتصاد محسوب می‌شود. پرورش کارآفرینان، حمایت از کارآفرینان، آموزش به آن‌ها برای توسعه و بقا، بعنوان راهکار‌های مهم توسعه اقتصادی از اقداماتی است که دولت‌ها برای رونق جامعه خود برنامه‌ریزی می‌کنند. با توجه به اینکه کارآفرینی، فرآیندی پویاست که منجر به ارزش‌آفرینی و توسعه اقتصادی می‌شود و همچنین از طریق آن می‌توان خدمات و کالاهای با کیفیت را در اختیار مصرف‌کننده قرار داد، لذا از منظر اقتصاددانان، نبض اقتصاد در دست کارآفرینان است که جامعه را به سمت پیشرفت و رفاه سوق می‌دهند.
از سویی دیگر، روستاهای ایران بعنوان سرپنجه تولید محصولات کشاورزی و صنعتی کشور هستند و به همین جهت، لزوم برنامه‌ریزی کارآمد جهت مدیریت کارآفرینان از صفر تا صد بنگاه‌های اقتصادی برای ارائه محصولات مربوطه، بیش از پیش احساس می‌شود که این کارآفرینان از درون روستاها خصوصاً از زنان می‌توانند باشند. اگر تولیدات روستایی با سلایق جامعه همسو و مورد هدایت و کارشناسی صنعتی قرار گیرد، می‌توان شاهد افق روشنی در کسب و کارهای روستایی و به تبع آن اشتغال بود. یکی از پیشنهادهایی که مطرح است حمایت اتاق‌های بازرگانی بعنوان یکی نهاد ملی و همچنین یوسنکو در ایجاد کارآفرینی زنان روستایی به منظور ایجاد صنایع خرد است که هزینه کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های دیگر درپی خواهد داشت. از نخستین آثار اجرای چنین طرح‌هایی در کوتاه مدت، برون‌سپاری بخشی از فرآیند تولید واحدهای صنعتی بزرگ به کسب و کارهای روستایی است. این امکان وجود دارد که به‌منظور ساخت برخی از قطعات، تولید آن‌ها به کارگا‌‌ه‌های کوچک‌تری منتقل و کسب و کارهای روستایی به‌عنوان پیمانکاری فرعی در نظر گرفته شود و با برون‌سپاری به آن‌ها، قیمت تمام شده محصولات کاهش یابد.
در اسناد بالادستی و برنامه‌های اقتصادی کشور، به موضوع کارآفرینی اشاره شده، اما هنوز پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بسیاری در این حوزه محتاج به نیاز‌سنجی و تجاری‌سازی ایده‌ها هستند. در همین راستا، کارآفرینی نیز در حوزه‌های مختلفی تعریف شده و به طرق گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شود که از حجم سرمایه‌گذاری و نوع ایده گرفته تا کارآفرینی زنان؛ و سازمان‌های ملی و بین‌المللی نیز حمایت‌های معنوی خود را همواره در این راستا به جوامع ارائه کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به یونسکو که دارای ماهیت آموزشی، علمی و فرهنگی است، اشاره کرد. و از این نکته نباید غافل شد که رشد و پیشرفت جامعه نیازمند تلاش و همراهی تمامی اقشار جامعه است که این مهم در ابعاد اقتصادی نیز قابل توجه است و امروز زنان توانمندی در جامعه حضور دارند که ضمن حفظ کیان خانواده، نسبت به ایجاد بنگاه اقتصادی نیز مستعد بوده و به رونق اقتصادی خانواده و جامعه کمک می‌کنند. چندی قبل نخستین «همایش ملی کارآفرینی و کسب‌وکار زنان» به همت دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری کمیسیون ملی یونسکو-ایران، با توجه به نام‌گذاری سال ۱۴۰۳ به عنوان «سال تولید ملی با مشارکت مردمی» به‌منظور تحقق آن و همچنین با تکیه بر مشارکت زنان، برنامه‌ریزی شد. هدف از چنین برنامه‌هایی تحت عنوان سمینار، همایش، نشست تخصصی و… ترویج، فرهنگ‌سازی، الگوسازی کارآفرینی زنان، جهش تولید با مشارکت مردمی در راستای تحقق شعار سال، پشتیبانی از کسب و کارهای نوپا و دانش بنیان، و شناخت فرصت‌ها و چالش‌های کارآفرینی زنان و در نهایت رشد و توسعه شاخص‌های اقتصادی از طریق به کار گیری تمام پتانسیل و ظرفیت جامعه است.
در این بین، توجه هرچه بیشتر به کارآفرینی و کسب و کار زنان، علاوه بر توانمندسازی نیمی از جامعه، چرخ اقتصاد را با سرعت بیشتری به حرکت می‌آورد. برگزاری مجامع و همایش‌ها با حمایت‌های معنوی سازمان‌هایی از قبیل سازمان بین‌المللی یونسکو که موضوع «آموزش» عمده فعالیت آن است، سبب شناسایی مسائل، چالش‌ها، همچنین دیده شدن فرصت‌ها و توانمندسازی زنان به منظور ورود به حوزه کارآفرینی و کسب و کار خواهد شد.
ارتقای کارایی و اثربخشی بعنوان زیرشاخه‌‌های بهره‌وری، تبدیل ایده‌های بدیع و نو به اختراع در محل پایلوت و آزمایشگاه و نهایتاً عرضه آن در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی بعنوان نوآوری، ایجاد اشتغال برای تحصیلکرده‌های دانش‌محور برای تحقق اقتصاد دانش‌محور، توسعه اقتصاد خانواده و نهایتاً جذب و دریافت دانش فنی و بکارگیری آن مطابق با دانش انقلاب صنعتی چهارم و پنجم و برگزاری جلسات هم‌افزایی و انتقال تجربه به دیگر اقشار و افراد جامعه از مهمترین دستاوردهای حضور کارآفرینان زن در جامعه می‌باشد که البته زنان توانمند ایرانی به خوبی از عهده آن برخواهند آمد و در این بین حمایت‌های معنوی و ساختاری سازمان‌هایی مانند اتاق‌های بازرگانی و یونسکو می‌تواند نقش بسیار موثر و تسهیل کننده‌ای در این مسیر داشته باشد.
دکتر ملیکا ملک آرا – پژوهشگر و فعال اقتصادی
